Protetyka daje praktycznie nieograniczone możliwości odbudowy zębów i upiększenia uśmiechu. Czy zdajesz sobie sprawę ile dobrego może dla Ciebie zrobić stomatolog protetyk? Przeczytaj wywiad z doktor Elżbietą Zalewską - stomatologiem z Apolonia Med, która odkrywa przed nami możliwości jakie niosą za sobą nowoczesne rozwiązania protetyczne.
Czy uważa Pani, że Pacjenci mają wystarczającą świadomość na temat tego, czym zajmuje się stomatolog protetyk?
Protetyka - nazwa dziedziny stomatologii - kojarzy się Pacjentom zazwyczaj z protezą zębowa, a ta - w przekonaniu społeczeństwa - to plastikowe zęby trzymane w szklance.
Prawda jest jednak taka, że proteza to tak naprawdę każde uzupełnienie brakującego zęba lub nawet jego części. Także takie uzupełnienie, które jest niewidoczne i stałe, przymocowane na cement, a więc nie można go wyciągać.
Nowoczesne uzupełnienia protetyczne to implanty, estetyczne mosty i korony porcelanowe, overlay’e, licówki pełnoceramiczne. Uzupełnienia te, oprócz przywrócenia pierwotnych funkcji zębów, pozwalają na uzyskanie świetnego efektu estetycznego.
W czym może nam pomóc stomatolog – protetyk.
Pomoc protetyka zaczyna się już wtedy, kiedy tracimy znaczną część tkanki lub estetyki zęba. Przykładowo ząb po leczeniu kanałowym to zazwyczaj ząb przebarwiony z dużym wypełnieniem (“plombą”), które kształtem nie zawsze odpowiada prawidłowej anatomii zęba i tu wykonujemy często uzupełnienia typu: inlay, onlay, overlay (w zależności ile tkanki zębowej brakuje). Wypełnienia te przygotowuje się w laboratorium, gdzie technik może wymodelować każdy najdrobniejszy szczegół budowy anatomicznej zęba, poprawić jego kolor, a wszystko to przy zastosowaniu materiału, który jest trwalszy niż klasyczne wypełnienie. Swoim Pacjentom po leczeniu endodontycznym, najczęściej rekomenduję tego typu uzupełnienia.
Przy złamanych zębach rekomenduje wkłady koronowo-korzeniowe. Jeśli straciliśmy koronę zęba, ale dysponujemy prawidłowo przeleczonym korzeniem, można wykonać wkład i koronę. Inne rozwiązanie protetyczne to np. mosty stosowane przy braku zęba, możemy wykonac implant i na nim osadzić koronę lub właśnie most. Szlifujemy wtedy sąsiednie zęby, które stają się filarami dla brakującego.
Protetyka przychodzi również na pomoc przy konieczności poprawy estetyki oferując Pacjentom licówki poprawiające kształt i kolor zęba. Jak widać możliwości jest bardzo dużo.
Czy można określić trwałość prac protetycznych? Tzn, czy decydując się np. na założenie licówek, można określić, że będą trwałe „do końca życia” Pacjenta czy konieczne są ich wymiany po określonym czasie użytkowania?
Unikam określenie gwarancja, a już do końca życia w szczególności. Wszak czy np kardiolog daje gwarancje na serce, które leczy?
My też leczymy pewien narząd (w tym wypadku żucia) i to jak długo bedzie on w dobrej kondycji zależy od wielu czynników – np. od dobrych nawyków Pacjenta – prawidłowa higiena I regularne wizyty kontrolne napewno przedłużą “życie” mostu czy licówek.
Nie działam też na skróty – jeśli palnuję licówki, most lub inną pracę protetyczną, a Pacjent ma dużą wade zgryzu to pewne jest, że takie uzupełnienie nie posłuży długo, bo prawdopodobnie w wyniku tejże wady zgryzu Pacjent stracił lub zniszczył własne zęby. To samo stanie się z rekonstrukcją. Rekomenduję najpierw wizytę u ortodonty, a dopiero potem u mnie. Tak pracujemy w ApoloniaMed – holistycznie ponieważ leczymy przyczyny, a nie tylko objawy.
Dobrze przygotowane prace protetyczne winny służyć latami, a jeśli zajdzie potrzeba ich wymiany, bo przykładowo ulegną zniszczeniu w wyniku urazu mechanicznego, protetyka daje możliwości naprawy.
Skoro wymieniamy samochody, sprzęty domowe czy sportowe – pamiętajmy, że również prace protetyczne mogą wymagać odświeżenia po latach.
Jeszcze w temacie licówek – czy ich zakładanie wyłącznie w celach estetycznych jest wskazane. Tzn, przychodzi Pacjent, który ma zdrowe zęby, ale nie jest zadowolony z ich wyglądu – czy zakładanie licówek, które wymagają trwałego spiłowania własnych zębów jest dobrym wyjściem? Czy można zaproponować Pacjentowi inne rozwiązanie, które w mniejszym stopniu będzie ingerowało w naturalne struktury zębowe?
Zazwyczaj wychodzę z założenia, że jeśli Pacjent nie jest zadowolony ze swojego uśmiechu, to jednak faktycznie coś „nie gra” i rozpoczynam iście detektywistyczne dochodzenie czy, ogólnie mówiąc, zęby i cały narząd żucia są zdrowe.
Zaczynam od fotografii profilu, twarzy, samych zębów, analizuję razem z Pacjentem co mu przeszkadza. Jeśli widzimy, że ustawienie zębów jest złe to trzeba je prostować, jeśli są pościerane - leczyć chorobę okluzyjną, a jeśli przebarwione i mają dużo nieestetycznych wypełnień - robię licówki.
Często Pacjent przychodzi na licówki, a wychodzi z planem leczenia obejmującym deprogramację, ortodoncję, a na końcu leczenia protetyczne, czyli przykładowo licówki właśnie.
Zęby niezniszczone, o pięknym kształcie, ale krzywo ustawione nie mogą być piłowane. I tu już moja rola żeby tak postepować, aby naturalne struktury zębowe były w jak najmniejszym stopniu usunięte (spiłowane).
Reasumując - działam w nastepującej kolejnosci: najpierw funkcja (prawidłowa okluzja, czyli stykanie się szczęk), a potem estetyka, ale jedno nie wyklucza drugiego, idzie razem w parze .
Sama estetyka, bez funkcji, predzej czy pózniej starci na wartości.
W ogóle pojecie estetyki uśmiechu znacznie się rozszerzyło, bo uśmiech to nie tylko zęby. Przykładowo Pacjent ma już wyprostowane zęby, prawidłową okluzję (a więc funkcja jest zachowana), zęby są wybielone (albo ma licówki) wiec estetyka jest ok, ale w uśmiechu dalej coś nie gra. Po analizie fotografii, sposobu w jaki mówi czy gestykuluje widać, że bardziej eksponuje np zęby górne po prawej stronie. Dlaczego? Przecież wszytkie zęby są już równe. Okazuje się, że ma asymetrię wargi górnej. Czerwień wargi górnej po rawej stronie jest cieńsza, a wiec bardziej odsłania zęby tej strony podczas uśmiechu. W takim przypadku, wspólnie decydujemy (ale w głównej mierze Pacjent) czy wyrównujemy tą asymetrię u dr Macieja Cyrana (nasz lekarz medycyny estetycznej) czy zostawiamy, bo ta asymetria dodaje Pacjentowi charakteru.
Czasem też zatrzymujemy się z leczeniem na ustawieniu funkcji i nie wybielamy zębów. To indywidualna sprawa.
Czy są jakieś ogólne przeciwwskazania co do możliwości podjęcia leczenia protetycznego?
Nie, nie ma. Czasami Pacjenci pytają czy „organizm nie odrzuci”? Uspokajam - nie, nie odrzuci.
Czy leczenie protetyczne można podzielić na jakieś ogólne etapy? Czy stomatolog korzysta z czyjejś pomocy, np. technika?
Etapy leczenia protetycznego są w zasadzie zawsze takie same. W pierwszej kolejności jest to spotkanie z Pacjentem, zebranie wywiadu i wszelkich materiałów do analizy (zdjęcia fotograficzne, zdjęcia RTG, modele diagnostyczne), następnie postawienie diagnozy i przygotowanie planu leczenia. To naprawdę nie jest zwykły przegląd i wyleczenie kilku przysłowiowych dziur. W przygotowanie takiego planu wkładam bardzo dużo czasu i energii, nie mówiąc już o wiedzy. Dlatego też uważam trochę za krzywdzące tzw. „bezpłatne przeglądy”. Bezpłatne mogą być przykładowo wizyty kontrolne u wyleczonego już Pacjenta. Pierwszorazowy Pacjent z problemem wymaga bardzo dużego zainteresowania ze strony lekarza i nie powinien być traktowany „na szybko”. Kolejne etapy? Wynikają już stricte z opracowanego planu leczenia i są indywidualne dla każdego Pacjenta. Higienizacja, leczenie chirurgiczne, ortodontyczne i protetyczne (tymczasowe i końcowe). Ostatni i regularny etap – wizyty kontrolne.
Czy Pacjenci, którzy mają licówki (lub są po innym leczeniu protetycznym) mogą podjąć leczenie ortodontyczne? Czy można w ich przypadku założyć stały aparat?
Kolejność jest odwrotna - najpierw leczenie ortodontyczne potem licówki. Oczywiście trafiają do nas Pacjenci, którzy mają licówki, ale decydują się (lub stwierdzamy konieczność) na leczenie ortodontyczne, czasem wiąże się to z usuwaniem wcześniej zrobionych licówek.
Czy Pacjenci po leczeniu protetycznym powinni częściej przychodzić na wizyty kontrolne?
Tak. Zdecydowanie rekomendowane są częstsze wizyty kontrolne, by na bieżąco ocenić stan prac protetycznych i ogólnego zdrowia jamy ustnej.
Co wg Pani wyróżnia ofertę leczenia protetycznego w Apolonia Med?
Nasze indywidualne podejście do Pacjenta. Pierwsza wizyta to nie szybkie, 5-minutowe spotkanie. Czasem potrzebujemy nawet godzinę, półtorej by dokładnie się poznać, omówić potrzeby i możliwości. Traktujemy uśmiech w szerszej kategorii, tzn. pozwalamy Pacjentowi zrozumieć, że przyczyną niezadowolenia z jego wyglądu nie zawsze jest jeden „wystający”, „krótszy” lub „ciemniejszy” ząb jak często określają te niedoskonałości sami Pacjenci.